Carter, Lin Terra Fantasy 0021 Flug Der Zauberer (Ebook German)
(Ebook Ita Esoter) Bruno, Giordano Dell'infinito Universo E Mondi
informatyka php 5 praktyczny kurs wydanie ii marcin lis ebook
informatyka praktyczny kurs sql wydanie ii danuta mendrala ebook
Mandy M. Roth simmering seductions
Joel Dorman Steele A Brief History of the United States, Fourth Edition (1885)
Scott Lewis Dr Joe Vitale Marketing Impulsowy
62 Pora przypśÂywu
01 Pretty Little Liars
Irv C Rogers [Motoo Eetee] Shipwrecked at the Edge of the World (pdf)
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
miotem poststrukturalistycznej krytyki stał się ów teoretyczny
dystans, chęć obiektywizowania, a także jak określił to Rorty
posiadanie z góry ustalonych kryteriów sukcesu 30 , to śmia-
ło można powiedzieć, że w pracach filozofów ponowoczesnych
zakwestionowaniu uległ zwłaszcza arystotelesowski w swej ge-
nezie model umysłu teoretycznego (dianoia theoretike), który
poznaje świat w majestacie autorytetu oraz z konieczną czy-
stością tzn. z eliminacją wszelkich śladów uwarunkowań
praktycznych, wynikających ze zmiennych porządków rzeczy,
27
Określenie W. V. Spanosa. Zob. tegoż, De-struction and the Critique of
Ideology: A Polemic Meditation on the Margin, w: Criticism Without Bounda-
ries. Directions and Crosscurrents in Postmodern Critical Theory, ed. by J. A.
Buttgieg, Indiana 1987, s. 51.
28
Określenie J. Watkinsa. Zob. tegoż, Nauka i sceptycyzm, przeł. E. i A.
Chmieleccy, Warszawa 1989.
29
Z braku miejsca pomijam rozległy kontekst metanaukowy, obecny także
w poststrukturalistycznych dyskusjach nad statusem teorii.
30
R. Rorty, Nauka jako solidarność, przeł. A Chmielecki, Literatura na
Zwiecie 1991, nr 5, s. 201.
Post
34
lokalnych interesów lub wymogów aplikacji 31 . I w tym wła-
śnie sensie poststrukturalistyczną krytykę teorii literatury można
nazwać krytyką postteoretyczną. Mimo wielu wad termin ten (po-
dobnie jak wspomniane już: filozofia postfilozoficzna lub post-
metafizyczna) zwraca jednak uwagę na to, że istota problemu
mieści się w sferze generaliów, a także iż sposób praktykowa-
nej krytyki przybiera w tym przypadku szczególny charakter ze
względu na dwuznaczną perspektywę przynoszoną przez wszyst-
kie fazy postyczne a więc tyleż następstwo w czasie ( po
czymś), co tematyzację ( o czymś). Dwuznaczność ta oznacza
więc zarówno świadomość wyczerpania się jakiegoś modelu, jak
i konieczność jego krytycznego przepracowania, dokonującego
się wszak w granicach modelu poddawanego krytyce, przy uży-
ciu jego własnych reguł i słownika lub jak określił to Zygmunt
Bauman bez osiągnięcia wyzwolenia teoretycznego 32. Jeśli
jednak postteoria oznacza właśnie owo kwestionowanie (rozu-
miane tu jako gruntowny namysł nad teorią jako taką), to nie-
uchronnie narzuca się pytanie: jaka teoria jest więc jeszcze do
pomyślenia?
Rozbiorcy klasycznego modelu theoria odpowiadają na to py-
tanie w sposób prosty i oczywisty. Jeśli bowiem wypada pogodzić
się z faktem, że nie da się całkowicie wymknąć teorii, to może da-
łoby się oprzeć projekt teorii na innych zasadach, poczynając od
zmiany całej koncepcji wiedzy i modelu racjonalizacji, które stwo-
rzyły jej ogólne zaplecze pojęciowe. I jeśli pozbawienie teorii ufun-
dowania w metanarracji metafizycznej oznacza pozbawienie jej
teoretyczności , to może dałoby się znalezć jakieś inne tryby upra-
womocnień mniej restrykcyjne i bliższe literaturze zarówno
w aspekcie poznawczym (koncepcyjnym), jak i ontologicznym (ję-
zykowym). Ta pospieszna rekonstrukcja najgłębszych motywacji
poststrukturalistycznego przeformułowywania statusu teorii litera-
31
A. M. Kaniowski, Filozofia po lingwistycznym zwrocie , Teksty Dru-
gie 1990, nr 5/6, s. 96-97.
32
Z. Bauman, Socjologiczna teoria postmodernizmu, przeł. A. Szpociński,
w: Postmodernizm kultura wyczerpania, red. M. Giżycki, Warszawa 1988,
s. 7-25.
Między nauką i literaturą 35
tury pozwala uchwycić najogólniejszy sens przesunięcia akcentów
w filozoficznej refleksji nad teorią. Jest to bowiem przesunięcie od
modeli teoretycznych wymagających wiedzy pewnej i określa-
nia podstaw do projektów usatysfakcjonowanych wiedzą sytuacyj-
ną , lokalną , historyczną itp. (w rozumieniu Fisha33 ). Jest to za-
razem sposób na ulokowanie się między wymogiem ogólnej racjo-
nalizacji a zarzutem całkowitego braku podstaw. Konkretnie zaś
zmiana ta oznacza przejście od modeli teoretycznych wymagają-
cych ufundowania w ontologii i epistemologii do projektów zado- [ Pobierz całość w formacie PDF ]
