Kirst Hans Hellmut Wyprzedaśź bohaterów
!Gerald Durrell Przecić śźona arka
Moderna GramÄĄtica Portuguesa Evanildo Bechara
Chmielewska Joanna Janeczka i PaweśÂek 05 Wszelki wypadek
LearningExpress 501 Grammar & Writing Questions, 1st Ed 180p(1)
McCollum_Michael_ _Wiecej_niz_nieskonczonosc
Debra Webb ZakśÂadnicy
EBOOK Three Adventures of Sherlock Holmes Arthur Conan Doyle
Taylor Janelle Strach w ciemnośÂciach
Cloned Lives Pamela Sargent
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
uczucie, tam bojazń bożą, z tego coś, z tamtego także coś,
inne pobudki *, jakie można by zebrać z pola empi- 411
ale nikomu nie przyjdzie na myśl zapytać się, czy zasad
(i to do natury ludzkiej). Nazwa ta przypomina nam też zaraz, że
moralności należy w ogóle szukać w znajomości natury
zasady moralne nie mogą opierać się na właściwościach natury
ludzkiej (którą przecież tylko z doświadczenia mieć
ludzkiej, lecz muszą a priori na sobie polegać, z nich zaś muszą
możemy). A jeżeli nie, jeżeli zasady te całkowicie a priori,
się dać wyprowadzić praktyczne prawidła dla każdej rozumnej
w sposób wolny od wszelkich empirycznych pierwiastków
natury, a więc także dla ludzkiej.
znalezć można wyłącznie w czystych pojęciach * Posiadam list od zmarłego już znakomitego filozofa
Sulzera, w którym pyta on mnie: co też może być przyczyną
rozumowych i nigdzie indziej, nawet najdrobniejszej ich
tego, że nauki, do cnoty się odnoszące, chociaż są dla rozumu tak
części, w takim razie trzeba sobie postanowić, że się raczej
przekonywające, jednak tak mało skutków wywierają. Spózniłem
zupełnie wyodrębni to poszukiwanie jako czystą praktyczną
się z odpowiedzią, bo starałem się ją zrobić wyczerpującą. Atoli
filozofię albo (jeżeli się godzi wymienić tak osławioną
nie brzmi ona inaczej, jak tylko tak, że nauczyciele sami nie
nazwę) jako metafizykę moralności * i doprowadzi je samo uporządkowali swych pojęć i chcąc rzecz za dobrze zrobić, psują
ją przez to, że wyszukują wszędzie pobudki do moralnego dobra,
w sobie
żeby sporządzić dość silne lekarstwo. Albowiem najpospolitsze
* Można, jeżeli kto chce (tak jak odróżniamy czystą ma-
spostrzeżenie pokazuje, że jeżeli przedstawiamy sobie prawy
tematykę od stosowanej, czystą logikę od stosowanej) odróżnić
postępek przez niezłomną duszę spełniony bez wszelkiego
także czystą filozofię moralności (metafizykę) od stosowanej
zamiaru osiągnięcia
WWW.FILOZOF.PL Studencki Serwis Filozoficzny
Przejście do metafizyki moralności
37
//. Przejście do metafizyki moralności
36
a nawet określić zakres tego całego praktycznego, czyli
rycznego; dzięki temu rozum, świadomy swej godności,
czystego poznania rozumowego, tj. całą władzę czystego
gardzi nimi i może je powoli opanować, natomiast taka
praktycznego rozumu. Tutaj nie trzeba jednak, jak na to
etyka mieszana, składająca się z pobudek uczuć i
może zezwala spekulatywna filozofia i co nawet uważa
skłonności a zarazem z pojęć rozumowych, sprawia,
niekiedy za konieczne, uzależniać zasady od szczególnej
[34] że człowiek (das Gemilt) staje się chwiejny w obliczu
natury ludzkiego rozumu, lecz dlatego, 412 że prawa moralne
pobudek, które nie dadzą się podciągnąć pod żadną
mają w ogóle obowiązywać każdą istotę rozumną, trzeba je
zasadę i mogą prowadzić tylko całkiem przypadkowo do
wyprowadzić z samego ogólnego pojęcia rozumnej istoty w
dobrego, częściej jednak także do złego.
ogóle i w ten sposób wszelką etykę, dla której
Z powyższych wywodów wynika, że wszystkie po-
zastosowania do człowieka potrzeba antropologii,
jęcia moralne mają swe siedlisko i zródło całkowicie a
wyłożyć najpierw całkiem niezależnie od niej jako czystą
priori w rozumie, i to tak samo w prostym rozumie
filozofię, tj. jako metafizykę (co w tym rodzaju zupełnie
ludzkim Jak i w rozumie w najwyższym stopniu speku-
odosobnionych po-znań da się też doskonale zrobić). Trzeba
latywnym, że nie możemy wywieść ich przy pomocy
przy tym dobrze pamiętać, że bez jej posiadania nie tylko
abstrakcji z żadnego empirycznego, a więc tylko przy-
jest rzeczą daremną dla [uzyskania] spekulatywnej oceny
padkowego poznania; że właśnie na tej czystości ich
dokładnie określać we wszystkim, co należy do obowiązku,
pochodzenia polega ich godność, dzięki której mogą one
to, co w obowiązku jest moralne, ale że nawet w pospolitym
służyć nam za najwyższe praktyczne zasady; że zawsze
tylko i praktycznym użyciu, przede wszystkim w moralnym
odbieramy im tyle z ich prawdziwego wpływu i nie-
pouczaniu niemożliwe jest bez niej oprzeć moralność na jej
ograniczonej wartości czynów, ile udzielamy im pier-
prawdziwych zasadach i przez to wytworzyć czyste moralne
wiastka empirycznego; że wymaga tego nie tylko naj-
usposobienie (Gesinnungen) i wszczepić je w serca dla naj-
większa konieczność [uwzględniana] w zamierzeniach [ Pobierz całość w formacie PDF ]
